2016-03-22

Sprawozdanie z Seminarium 2009

    W dniu 13 października 2009 r. w sali konferencyjnej Domu Technika NOT w Radomiu pod naukowym patronatem Komitetu Elektrotechniki PAN odbyło się seminarium poświęcone pamięci prof. Włodzimierza Krukowskiego, upamiętniające życie i dorobek jednego z twórców polskiej metrologii elektrycznej. Organizatorami seminarium byli Stowarzyszenie Elektryków Polskich Oddział Radomski oraz Polskie Towarzystwo Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej, a Honorowy Patronat nad nim objął Prezydent Miasta Radomia Andrzej Kosztowniak. 
     Prof. Włodzimierz Krukowski, urodzony w 1887 roku w Radomiu, był wybitnym naukowcem i praktykiem w dziedzinie metrologii, profesorem Politechniki Lwowskiej, jego wkład w rozwój miernictwa elektrotechnicznego udokumentowany jest licznymi publikacjami, książkami i patentami. Był społecznikiem i aktywnym działaczem SEP.
     W jednodniowym spotkaniu wzięło udział około 140 osób, w tym znaczącą część stanowili studenci Politechniki Radomskiej oraz młodzież z Zespołu Szkół Technicznych z Radomia.
     W seminarium uczestniczyli: Przewodniczący Komitetu Elektrotechniki PAN prof. Kazimierz Zakrzewski, Prezes SEP prof. Jerzy Barglik, Członek ZG PTETiS, jednocześnie Członek Honorowy SEP i Członek Honorowy PTETiS prof. Jerzy Hickiewicz, JM Rektor Politechniki Radomskiej prof. Mirosław Luft, Prezes Zarządu RR FSNT NOT mgr inż. Waldemar Fabirkiewicz. Władze miasta Radomia reprezentował, wiceprzewodniczący Rady Miejskiej mgr inż. Wiesław Wędzonka. Ponadto uczestniczyli członkowie Zarządu Głównego PTETiS, z prof. Andrzejem Kapłonem (z Politechniki Świętokrzyskiej) i prof. Zbigniewem Gorycą oraz członkowie ZG SEP-u z dr inż. Piotrem Szymczakiem (z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie) - pomysłodawcą wydobycia Włodzimierza Krukowskiego z zapomnienia i mgr inż. Markiem Grzywaczem, prezesi Oddziałów SEP i ich członkowie merytorycznie i emocjonalnie zaangażowani w upamiętnienie postaci Włodzimierza Krukowskiego, jak przedstawiciele Koła SEP nr 70 przy Politechnice Wrocławskiej z dr inż. Krzysztofem Klukiewiczem. Obecny był również Przewodniczący CK SIiUE SEP mgr inż. Andrzej Boczkowski. Licznie uczestniczyli przedstawiciele Radomskiego Oddziału SEP.
Swoją obecnością zaszczycił seminarium syn prof. Gabriela Sokolnickiego mgr inż. Stefan Sokolnicki. Prof. Sokolnicki był zaprzyjaźniony i współpracował z Włodzimierzem Krukowskim w Politechnice Lwowskiej.
Przybyli też zaproszeni goście z Ukrainy: prof. Orest Iwakhiw z Politechniki Lwowskiej oraz prof. Michał Geraimchuk z Politechniki w Kijowie. Licznie reprezentowane także były politechniki krajowe: Wrocławska prof. Michał Lisowski, prof. Zdzisław Nawrocki, Śląska prof. Tadeusz Skubis (jednocześnie redaktor naczelny czasopisma PAK), dr inż. Bogusław Kasperczyk, Opolska prof. Krystyna Macek-Kamińska, dr inż. Andrzej Przytulski, Rzeszowska prof. Adam Kowalczyk, Radomska dziekan prof. Elżbieta Szychta, prof. Dionizy Saniawa, prof. Leszek Szychta oraz Polskie Towarzystwo Metrologiczne doc. dr inż. Zygmunt Warsza.
     Szczególnymi gośćmi byli przedstawiciele Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1 „Elektryk imienia Włodzimierza Krukowskiego” z Nowej Soli z jej dyrektorem mgr Grzegorzem Kőnigsbergiem, wraz z Pocztem Sztandarowym. Szkoła ta jako pierwsza w Polsce wybrała na swojego Patrona prof. Włodzimierza Krukowskiego.
     Z okazji seminarium został wydany specjalny numer 1/2009 Biuletynu Informacyjnego Oddziału Radomskiego SEP, całkowicie poświęcony temu wydarzeniu. Zawiera on program seminarium, składy komitetów programowego i organizacyjnego oraz pełne teksty referatów wygłoszonych w trakcie seminarium. Jednocześnie w numerze 10/2009 czasopisma „Pomiary, Automatyka, Kontrola” zamieszczony został biogram prof. Krukowskiego opracowany przez Wiesława Michalskiego i Redakcję PAK.
     Część oficjalną spotkania otworzył Prezes O/R SEP Jacek Szydłowski, wprowadzając Poczet Sztandarowy Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1 „Elektryk im. Włodzimierza Krukowskiego” z Nowej Soli, a następnie powitał zgromadzonych gości przybliżając cel spotkania wspomniał, że jest ono również jednym z elementów obchodów 90-lecia SEP-u. Z tej to okazji nastąpiła ceremonia wręczenia zasłużonym dla elektryki działaczom Oddziału Radomskiego SEP medali pamiątkowych 90-lecia SEP. Uchwałę odczytał Przewodniczący Komisji Odznaczeń i Wyróżnień O/R kol. Grzegorz Makarski. Medale wręczał. Prezes SEP Jerzy Barglik w towarzystwie Prezesa O/R Jacka Szydłowskiego. Odznaczonymi zostali koleżanka i koledzy: Joanna Perkuszewska, Janusz Alot, Stanisław Bajson, Tadeusz Łapa, Wiesław Michalski, Grzegorz Makarski, Dionizy Saniawa, Bogusław Strzelec, przedsiębiorstwo PSE – Wschód S.A., a medal odebrał jego Prezes Leszek Jastrzębowski. Przedsiębiorstwu ZEORK SA Skarżysko Kamienna. Medal został wręczony wcześniej w Oddziale Kieleckim SEP.
     Następnie dokonano odsłonięcia popiersia prof. Włodzimierza Krukowskiego przez Przewodniczącego Komitetu Elektrotechniki PAN prof. Kazimierza Zakrzewskiego, Prezesa SEP prof. Jerzego Barlika, członka Zarządu Gł. PTETiS prof. Jerzego Hickiewicza i wiceprezesa O/R SEP Wiesława Michalskiego.
W dalszej części spotkania głos zabrali: Prezes SEP prof. Jerzy Barglik – gratulując O/R podjęcia cennej inicjatywy i zorganizowania seminarium poświeconemu pamięci prof. Włodzimierza Krukowskiego. Członek Zarządu Gł. PTETiS prof. Jerzy Hickiewicz przeczytał list Prezesa ZG PTETiS-u prof. Krzysztofa Kluszczyńskiego z gratulacjami i życzeniami dla uczestników spotkania w Radomiu, miasta, które od dziś staje się miejscem szczególnej pamięci o prof. Włodzimierzu Krukowskim.
     Część historyczną poprowadził, Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Wiesław Michalski, wiceprezes O/R SEP, który wyraził dumę i podziękowanie, że tak szacowne grono osób bezinteresownie zaangażowało się w to spotkanie z historią, zaszczyciło swoją obecnością i przyczyniło się do nadania seminarium najwyższej rangi. Wspomniał również, nawiązując do postaci prof. Włodzimierza Krukowskiego, oraz historii naszej Ojczyzny, że Polacy na przełomie XIX i XX wieku nie mogli swobodnie tworzyć i pracować na ziemiach rdzennie polskich. Dla wielu wybitnych jedynym sposobem na urzeczywistnienie własnych ambicji oraz udowodnienie, że polska myśl istnieje była emigracja i praca dla firm i instytucji obcych narodów. Im przysparzali sławy i korzyści. Nadszedł, więc czas aby ich przywrócić Ojczyźnie. Taki też cel przyświecał inicjatorom seminarium, a myślą przewodnią było zdanie, które wypowiedział Ferdynand Foch „Narody, które tracąc pamięć, tracą życie”.
Dlatego, dla dobra naszego i przyszłych pokoleń, warto utrwalać pamięć o elektrykach, którzy przyczynili się do rozwoju tej dziedziny techniki w Polsce i na świecie. Jednym z nich, był prof. Włodzimierz Krukowski.
     Część historyczną rozpoczęły dwa referaty prof. Jerzego Hickiewicza z Politechniki Opolskiej. W pierwszym z nich „Początki elektrotechnicznego szkolnictwa wyższego w Polsce” przedstawił jak tworzyły się wyższe uczelnie techniczne, od pierwszej powstałej w 1794 r. w Paryżu, do pierwszej wyższej uczelni technicznej z polskim językiem wykładowym CK Szkoły Politechnicznej we Lwowie, która w 1872 roku otrzymała pełny status akademicki z senatem i rektorem z wyboru i polskim językiem wykładowym. Właśnie w tej uczelni w 1930 roku rozpoczął pracę prof. Włodzimierz Krukowski W drugim referacie przedstawił sylwetkę prof. Włodzimierza Krukowskiego, wybitną postać polskiej i europejskiej elektrotechniki, w której dramatycznych losach odzwierciedlały się, z niezwykłą ostrością, złożone i skomplikowane dzieje naszej Ojczyzny. Za to. że był wybitnym Polakiem, zapłacił cenę najwyższą – cenę życia. Zginął, rozstrzelany we Lwowie z 3 na 4 lipca 1941 roku, ale pamięć o Profesorze Włodzimierzu Krukowskim trwa w jego dziełach, a także w sercach i umysłach naukowców.
     Wspomnienia i pamięć w Lwowskiej Politechnice o prof. Włodzimierzu Krukowskim, jak również o jego następcy prof. Włodzimierzu Koczanie, przedstawił prof. Orest Iwakhiw. Miłymi i ciekawymi wspomnieniami ze swoich lat młodzieńczych obdarował nas Stefan Sokolniki, który jako syn prof. Gabriela Sokolnickiego, był świadkiem towarzyskich przyjazdów Państwa Krukowskich, do ich rodzinnego domu w Brzuchowicach, z pięknym, wypielęgnowanym przez Panią Sokolnicką, ogrodem.
Dyrektor Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych  Nr 1 „Elektryk im.Włodzimierza Krukowskiego” z Nowej Soli, mgr Grzegorz Kőnigsberg zaprezentował historię szkoły, jej osiągnięcia oraz opowiedział jak uczniowie szkoły czczą pamięć swego Patrona. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że szkoła utrzymywała stałe kontakty z żoną profesora doc. dr Heleną Krukowską. W dniu 20 maja 1978 roku nadano szkole imię Włodzimierza Krukowskiego, odsłonięta została również tablica pamiątkowa, poświęcona patronowi szkoły. W tym wydarzeniu uczestniczyła również żona profesora. Zachował się film z tej uroczystości, został on pokazany w trakcie seminarium. Na filmie utrwalono, jak po odsłonięciu tablicy Helena Krukowska zwraca się do młodzieży szkolnej życząc spełnienia wszelkich marzeń. Delegacja szkolna uczestniczyła również w pogrzebie Pani Heleny Krukowskiej 6 października 1982 r. Dzień Patrona w szkole obchodzony jest 19 września, w dniu urodzin Włodzimierza Krukowskiego. Szkoła przybiera wtedy odświętną szatę, składane są kwiaty pod tablicą pamiątkową, a uczniowie klas pierwszych składają uroczyste ślubowanie.
     Wielce poznawczy referat wygłosił dr inż. Andrzej Przytulski z Politechniki Opolskiej o wodorowych licznikach elektrolitycznych produkcji SSW, nawiązując swoim wystąpieniem do historii powstania liczników poczynając, jak to podał w podtytule referatu „Od Edisona do Krukowskiego”. Pierwszą część referatów zakończył doc. dr inż. Zygmunt Warsza z Polskiego Towarzystwa Metrologicznego przeglądem i podkreśleniem znaczenia dorobku prof. Włodzimierza Krukowskiego w dziedzinie elektrycznych układów pomiarowych.
     Część historyczną zakończył prof. Kazimierz Zakrzewski, który pogratulował pomysłu i organizacji seminarium, podkreślając, że jest ono bardzo pożyteczne i zasługuje na jeszcze większy rozgłos. Prof. Zakrzewski zwrócił uwagę, że z Radomiem związanych było wielu wybitnych ludzi, poczynając od Królewicza św. Kazimierza, który pozostawił w tym historycznym mieście dobrą pamięć o swoich rządach. Jako Przewodniczący Komitetu Elektrotechniki PAN wyjaśnił, że Komitet grupuje w swym gronie wielu wybitnych elektryków, a przedmiotem jego działania jest prognozowanie rozwoju polskiej elektryki. Jedną z najważniejszych jest ukierunkowanie rozwoju elektroenergetyki, a więc dziedziny, dla której jako metrolog, pracował i tworzył prof. Krukowski. Prof. Zakrzewski wyraził swą radość, że w organizacji seminarium biorą udział członkowie SEP i PTETiS, którzy jednocześnie są związani z Komitetem Elektrotechniki PAN, stanowią, więc jedną solidarną i zgodną rodzinę elektryków. W rodzinie wszyscy powinni się kochać nawzajem, a przynajmniej okazywać sobie życzliwość. Objawem ludzkiej życzliwości jest uśmiech. Można przy tym posłużyć się metaforą, że „uśmiech jest tańszy od elektryczności i świeci jaśniej”.
Z okazji Jubileuszu 90-lecia, prof. Zakrzewski życzył Oddziałowi Radomskiemu SEP dalszego rozwoju w atmosferze wzajemnej życzliwości.   
     W trakcie seminarium wystawiono dużą, ciekawą i oryginalną ekspozycję eksponatów pamiątkowych. Gospodarze seminarium wystawili materiały historyczne z okresu pracy Włodzimierza Krukowskiego w Laboratorium firmy Siemens - Schuckert w Norymberdze, wybrane kserokopie jego publikacji z czasopism elektrotechnicznych: Elektrotechnische Zeitschrift, Archiv fűr Elektrotechnik i Siemens Zeitschrift, oraz eksponaty przysłane przez dr inż. Romualda Nowakowskiego z Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie jak: elektrolityczny licznik energii prądu stałego wodorowy – Form E2 firmy SSW i rtęciowy – Form UN4 firmy STIA, Scott & Gen Jena z elektrowni miejskiej we Wrocławiu. Przedstawiciele Koła SEP nr 70 przy Politechnice Wrocławskiej przygotowali obszerną ekspozycję eksponatów pamiątkowych o prof. Włodzimierzu Krukowskim w postaci m.in. elektrolitycznego licznika energii elektrycznej i drabinki Krukowskiego, książek i podręczników autorstwa Włodzimierza Krukowskiego oraz innych materiałów archiwalnych w postaci 60 zdjęć, kserokopii i arkuszy, na których przedstawiono jego: edukację, działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjną w Politechnice Lwowskiej, w GUM oraz SEP. Na planszach przedstawiono też materiały dokumentujące udział Włodzimierza Krukowskiego w zjazdach Międzynarodowej Komisji Elektrycznej (IEC) jako delegata Polski z GUM oraz jego udział w Międzynarodowej Komisji Elektrotechnicznej i Komisji Słownictwa Elektrotechnicznego, jako przedstawiciela SEP. Przedstawiono też plansze opisujące działalność Włodzimierza Krukowskiego w czasie okupacji sowieckiej oraz mord dokonany przez niemieckie Gestapo na profesorach lwowskich.
     Wśród zbiorów Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Nowej Soli. Wyróżnić można: drabinkę Krukowskiego, inne pamiątki, oraz materiały z uroczystości nadania szkole imienia. Włodzimierza Krukowskiego w których uczestniczyła doc. dr Helena Krukowska, żona Patrona Szkoły. Przedstawiciele Politechniki Śląskiej uzupełnili ekspozycję oryginalnym licznikiem energii elektrycznej, z laboratorium prof. Krukowskiego, przywiezionym, jeszcze w roku 1945 ze Lwowa do Gliwic.
     W części współczesnej został wygłoszony bardzo ciekawy referat dr inż. Bogusława Kasperczyka, dotyczący ustalania przyczyn pewnych uszkodzeń indukcyjnych liczników energii elektrycznej magnesami neodymowymi. Wywołał on dyskusję, która kontynuowana była po wystąpieniu mgr inż. Michała Jagusiaka dyr. ZEUP Pozyton z Częstochowy, który z kolei przedstawił nowoczesne produkty swojej Firmy jako elementy inteligentnych systemów pomiarowo-rozliczeniowych.
     Prezentację najnowszych rozwiązań technicznych w dziedzinie metrologii elektrycznej, jako nowoczesnych systemów pomiaru energii elektrycznej, stosowanych przez Operatora Systemu Przesyłowego w Polsce - zaprezentowali mgr inż. Marian Jurek PSE Operator SA, mgr inż. Ireneusz Szczepański PSE Wschód SA, mgr inż. Maciej Kazirodek PSE Wschód SA.
     Ciekawy, efektownie wygłoszony, referat o filtrach wyższych harmonicznych, kryteriach i korzyściach ich zastosowania przedstawił mgr inż. Tomasz Biernacik Prezes firmy Inter-Consulting z Warszawy.
Po wygłoszeniu wszystkich referatów i dyskusji nastąpiła efektowna prezentacja multimedialna Urzędu Dozoru Technicznego - Partnera Seminarium.
     Na zakończenie dyskusji wystąpił prof. Jerzy Hickiewicz, który podkreślił rangę seminarium przez objęcie go, już od pierwszego, patronatem Komitetu Elektrotechniki PAN. Takie wyróżnienie spotyka tylko nieliczne sympozja czy konferencje polskie. Zaproponował też, aby miasto Radom pamięć o swym wybitnym rodaku prof. Włodzimierzu Krukowskim uwidoczniła wyraźniej np. poprzez nazwę ulicy, czy ronda jego imieniem.
     W podsumowaniu prof. Kazimierz Zakrzewski - Przewodniczący Komitetu Programowego stwierdził, że zagadnienie rozliczania zużycia energii elektrycznej miedzy dostawcą i użytkownikiem, jak również problematyka dokładności stosowanych systemów pomiarowych ma nadal ogromną wagę. Technika analogowa została zastąpiona cyfrową, do problemów rozliczeń ilościowych doszły zagadnienia jakości energii elektrycznej, dzięki czemu główne kierunki prac, nakreślone przez Profesora Włodzimierza Krukowskiego, nabrały obecnie jeszcze większej wagi.
     Zamknięcia seminarium dokonał Prezes Oddziału Radomskiego SEP mgr inż. Jacek Szydłowski.
Trudno byłoby zorganizować tak podniosłą uroczystość bez patronów medialnych, a były nimi: Wydawnictwo „Pomiary Automatyka Kontrola”, Miesięcznik Stowarzyszenia Elektryków Polskich INPE, Wiadomości Elektrotechniczne, Biuletyn Organizacyjny i Naukowo-Techniczny Stowarzyszenia Elektryków Polskich SPEKTRUM. Obecni byli i utrwalali na żywo przebieg seminarium, redaktorzy czasopisma „elektro.info”
Przede wszystkim zupełnie nie dałoby się nawet najszczytniejszej idei zamienić w czyn bez sponsorów, którzy wsparli seminarium finansowo, a byli nimi: PSE – Wschód S.A., UDT, Inter-Consulting Warszawa, GW Inwestycje Radom, ZPUE